Draaiboek voor het ontwikkelen van een woonproject
Opzetten van een woonproject met gemeenschappelijke (werk)ruimten
Anna Dijkhuis/Flip Krabbendam (november 2008)
De hier volgende schematisch weergegeven weg naar het realiseren van een gemeenschappelijk woon/werk project is gebaseerd op jarenlange ervaring. Eén van de belangrijke lessen uit het verleden is dat het sociale proces even cruciaal is als het bouwproces. Dan gaat het om vragen als: hoe krijg of houd je een stevige groep bij elkaar, hoe verdeel je de taken en houd je mensen gemotiveerd en vooral ook: hoe bereid je als groep voor op realistische samen woon (en samen werk) relaties. Daarom zijn bij de fasen steeds twee ongeveer parallel lopende routes aangegeven: Het sociale proces en het Ontwerpproces (later Bouwproces).
Belangrijke stappen zijn op een rij gezet. Maar, zoals met elke schema: De werkelijkheid is altijd anders en complexer. Toch zijn wij ervan overtuigd dat het schema bruikbaar is in de praktijk. Elke groep die een project wil realiseren kan onderstrepen wat voor hun van belang is, wat ze minder belangrijk vinden of zelfs niet aan de orde is. Sommige groepen hebben bijvoorbeeld al een lokatie en een opdrachtgever. Andere groepen hebben al een programma van eisen. Dat verschilt. Maar uit de praktijk blijkt dat de handleiding-in-fase voor alle groepen nuttig kan zijn als voorbereiding op de route die afgelegd moet worden én als checklist. *)
- ) de fasen 1 t/m 3 zijn recent aangepast/verbeterd. Het schema blijft in ontwikkeling
Gemeenschappelijk wonen: het opzetten van een project
Fase 1: Initiatieffase
| Sociale proces | Ontwerpproces |
|---|---|
| 1. Het Ideaal | Het Luchtkasteel |
| motieven | groot, klein, oud, nieuw, stad, buiten |
| 2. Medestanders | Voorlopig woonprogramma |
| werven leefstijlgenoten | sociaal ruimtelijke opbouw
werkruimten? ecologisch? |
| 3. Oriënteren | Programma van eisen |
| profiel
projectbezoek, websites literatuur, deskundigen |
ontwerpvoorstellen |
| 4. Naar buiten treden | Partijen bouwproces |
| pers, belangenvereniging, formaliseren / juridische status | gemeente, corporatie, ontwikkelaar, (architect?) |
| 5. Continuïteit Toezeggingen | werven / aanvullen groep politieke steun, locatie, formele opdrachtgever, procesbegeleiding |
| Feest | |
| Mijlpaal 1: | Toezeggingen binnen / actoren bekend
(gemeente, lokatie, corporatie / bouwheer) Convenant Continuïteit in de Bewonergroep (aantal actieve leden, kerngroep, juridische status, overlegvorm: werk / mandaatgroepen) |
Fase 2: Planfase
| Sociale proces | Ontwerpproces |
|---|---|
| 6. Rechtspersoonlijkheid | Samenwerkingsovereenkomst |
| huishoudelijk reglement
besluitvormingsproces |
rolverdeling: corporatie / bouwheer en bewonersvereniging, begeleiding |
| 7. Architectenkeuze | Architectenkeuze |
| bewonerskeuze / bewoners adviseur? | keuze corporatie / bouwheer |
| colspan="2"!overeenstemming | |
| 8. Gemeenschappelijkheid | Programma van Eisen |
| privé en gemeenschappelijke ruimten: definitieve sociale opbouw | ruimtelijke ordening van privé en gemeenschappelijke ruimten |
| 9. Planteam werk/mandaatgroep | Planteam |
| terugkoppeling / feedback aan architect | Feedback aan architect, afstemming met formele opdrachtgever en regelgeving |
| overeenstemming | |
| 10. Continuïteit | Definitief Ontwerp (D.O.) |
| interne cohesie, betrokkenheid: taken, communicatie, commitment verklaring | afronding ontwerpproces |
| goedkeuring D.O. | |
| Viering mijlpaal 2 |
