Brontekst bekijken van Draaiboek voor het ontwikkelen van een woonproject

== Opzetten van een woonproject met gemeenschappelijke (werk)ruimten ==

''Anna Dijkhuis/Flip Krabbendam (november 2008)''

De hier volgende schematisch weergegeven weg naar het realiseren van een gemeenschappelijk woon/werk project is gebaseerd op jarenlange ervaring. Eén van de belangrijke lessen uit het verleden is dat het sociale proces even cruciaal is als het bouwproces. Dan gaat het om vragen als: hoe krijg of houd je een stevige groep bij elkaar, hoe verdeel je de taken en houd je mensen gemotiveerd en vooral ook: hoe bereid je als groep voor op realistische samen woon (en samen werk) relaties. Daarom zijn bij de fasen steeds twee ongeveer parallel lopende routes aangegeven: Het sociale proces en het Ontwerpproces (later Bouwproces).

Belangrijke stappen zijn op een rij gezet. Maar, zoals met elke schema: De werkelijkheid is altijd anders en complexer. Toch zijn wij ervan overtuigd dat het schema bruikbaar is in de praktijk. Elke groep die een project wil realiseren kan onderstrepen wat voor hun van belang is, wat ze minder belangrijk vinden of zelfs niet aan de orde is. Sommige groepen hebben bijvoorbeeld al een lokatie en een opdrachtgever. Andere groepen hebben al een programma van eisen. Dat verschilt. Maar uit de praktijk blijkt dat de handleiding-in-fase voor alle groepen nuttig kan zijn als voorbereiding op de route die afgelegd moet worden én als checklist. *)

*) de fasen 1 t/m 3 zijn recent aangepast/verbeterd. Het schema blijft in ontwikkeling

'''Gemeenschappelijk wonen: het opzetten van een project'''

== Fase 1: Initiatieffase ==

{| class="wikitable" style="width: 85%;"
!style="width: 50%"|Sociale proces
!Ontwerpproces
|-	 
|'''1. Het Ideaal'''<br />
motieven
|'''Het Luchtkasteel'''<br />
groot, klein, oud, nieuw, stad, buiten
|- 
|'''2. Medestanders'''<br />
werven leefstijlgenoten
|'''Voorlopig woonprogramma'''<br />
sociaal ruimtelijke opbouw werkruimten? ecologisch?
|-	 
|'''3. Oriënteren'''<br />
profiel<br />
projectbezoek, websites
literatuur, deskundigen
|'''Programma van eisen'''<br />
ontwerpvoorstellen
|- 
|'''4. Naar buiten treden'''<br />
pers, belangenvereniging, formaliseren / juridische status
|'''Partijen bouwproces'''<br />
gemeente, corporatie, ontwikkelaar, (architect?)
|-
|'''5. Continuïteit'''<br />
werven / aanvullen groep
|'''Toezeggingen'''<br />
politieke steun, locatie, formele opdrachtgever, procesbegeleiding
|-	 
|'''Feest'''
|
|-
|'''Mijlpaal 1:'''
|Toezeggingen binnen / actoren bekend (gemeente, lokatie, corporatie / bouwheer)<br />
Convenant<br />
Continuïteit in de Bewonergroep (aantal actieve leden, kerngroep, juridische status, overlegvorm: werk / mandaatgroepen)
|}

== Fase 2: Planfase ==

{| class="wikitable" style="width: 85%;"
!style="width: 50%"|Sociale proces
!Ontwerpproces
|-	 
|'''6. Rechtspersoonlijkheid'''<br />
huishoudelijk reglement<br />
besluitvormingsproces
|'''Samenwerkingsovereenkomst'''<br />
rolverdeling: corporatie / bouwheer en bewonersvereniging, begeleiding
|-	 
|'''7. Architectenkeuze'''<br />
bewonerskeuze / bewoners adviseur?
|'''Architectenkeuze'''<br />
keuze corporatie / bouwheer
|-	 
!colspan="2"|overeenstemming
|-	 
|'''8. Gemeenschappelijkheid'''<br />
privé en gemeenschappelijke ruimten: definitieve sociale opbouw
|'''Programma van Eisen'''<br />
ruimtelijke ordening van privé en gemeenschappelijke ruimten
|-	 
|'''9. Planteam werk/mandaatgroep'''<br />
terugkoppeling / feedback aan architect
|'''Planteam'''<br />
Feedback aan architect, afstemming met formele opdrachtgever en regelgeving
|-	 
!colspan="2"|overeenstemming
|-	 
|'''10. Continuïteit'''<br />
interne cohesie, betrokkenheid: taken, communicatie, commitment verklaring
|'''Definitief Ontwerp (D.O.)'''<br />
afronding ontwerpproces
|-	 
!colspan="2"|goedkeuring D.O.
|-	 
|'''Viering mijlpaal 2'''
|
|}

== Fase 3: Uitwerkingsfase ==

{| class="wikitable" style="width: 85%;"
!style="width: 50%"|De groep
!Het bouwen
|-	 
|'''11. Planteamcommissie'''<br />
alternatieven voorleggen
|'''Bestek gereedmaken'''<br />
materialiseren van het ontwerp
|-	 
|'''12. Continuïteit'''<br />
motiveren, volhouden, zonodig ledenwerving 
|-
|
|'''Aanbesteding'''<br />
keuze aannemer
|-	 
|'''13. 'Vuurproef''''<br />
bezuiniging, subsidies, compromissen, actie
|'''Bezuinigingsronde'''<br />
woonlasten, wettelijke kaders
|-	 
|'''14. Toewijzing'''<br />
regeling leegstandskosten, vrijstelling gemeentelijke regels	 
|-
|'''Feest'''
|'''Eerste paal'''
|-
|'''Mijlpaal 3'''
|start bouwfase
|}

== Fase 4: Bouwfase ==

{| class="wikitable" style="width: 85%;"
|style="width: 50%"|'''15. De groep'''
|'''Het bouwen'''
|-
|'''Planteamcommissie'''<br />
kwaliteitsbewaking (bewoners)
|'''Bouwteam'''<br />
kwaliteitsbewaking (opdrachtgevers)
|-	 
!colspan="2"|overeenstemming over aanpassingen
|-
|'''16. Beheercontract'''<br />
huurcontract: individueel of collectief, gemeenschappelijke ruimten apart? (werkruimte apart)<br />
bij koop: vereniging van eigenaren
afspraken over vertrek / vinden nieuwe bewoner
|-	 
|'''17. Groeps/clustervorming'''<br /> 
sociale proces, verantwoordelijkheden en gebruik gemeenschappelijke ruimten	 
|-
|'''18. Woning/werkruimteverdeling'''<br />
definitief: wie woont (werkt) waar?
|
|-
|'''Feest'''
|'''Oplevering'''
|-
|'''Mijlpaal 4'''
|Overhandiging eerste sleutel
|}

== Fase 5: Beheerfase ==

{| class="wikitable" style="width: 85%;"
|style="width: 50%"|'''De groep'''
|'''Het gebouw'''
|-
|'''19. Taakverdeling'''<br />
instellen definitieve werkgroepen
|'''Na oplevering'''<br />
inventarisatie kleine gebreken (aannemer)
|-
|'''20. Continuïteit'''<br />
participatie en betrokkenheid bij gemeenschappelijke activiteiten

(Definitief Huishoudelijk reglement
financiën, vergaderstructuur, conflictregeling, commitmentverklaring)
|'''Afspraken onderhoud'''
|- 
|'''Nieuwe bewoners'''<br />
wachtlijst, aspirant bewoners, (profiel) en (selectie)procedure
|}

[[Categorie:Handreiking Gemeenschappelijk Wonen]]